Om een nog groter publiek te kunnen bereiken, is mijn blog over de Rechtvaardige Rechters verhuisd naar DeWereldMorgen.be. Jullie kunnen hem hier vinden. (op de homepage bij de geselecteerde blogs of via de community).
Al het andere nieuws of andere schrijfsels van Rik en mezelf vind je nog altijd op deze webstek.
zondag 26 juli 2015
donderdag 23 juli 2015
De Rechtvaardige Rechters: 'Toe, zeg het maar, ik zal niet boos zijn ...' (deel 4)
Op een zonovergoten vakantiebestemming kun je aan de rand van een zwembad twee dingen doen: lezen of niet lezen. In het zwembad zijn de opties iets talrijker (alhoewel ...). Maar aan de rand koos ik dus voor de eerste optie omdat (er is dus nog wel degelijk een derde mogelijkheid) groepsanimatie in het gezelschap van luidruchtige noorderburen en / of slechtlachse communisten niet aan mij besteed is.
En wat leest een mens dan? Een mens leest eender wat, ik grasduin vooral in documenten, archieven en boeken allerhande die te maken hebben met ... (hoe kun je het raden !?) De Rechtvaardige Rechters. En zo stootte ik op een op het eerste zicht onbelangrijk fait divers, dat echter bij nadere studie serieus aan gewichtigheid wint. En wie ben ik om dat dan niet met jullie te delen ...? ;-)
We schrijven mei 1935. De Brabantse gemeente O.L.V. Lombeek staat in rep en roer! De oorzaak: verdwenen en teruggevonden houten beeldjes uit het 16e-eeuws Maria-retabel dat zich in de plaatselijke kerk bevindt. In de nacht van 10 op 11 oktober 1913 werden uit het retabel zes houten beeldjes gestolen. De kerkdeur (!) wordt 's ochtends open aangetroffen. In 1921 verdwijnen er weer een paar beeldjes en de koster van de kerk, die in 1923 zijn functie verlaat, wordt door de man in de straat aangeduid als de dief. Dit kan echter nooit bewezen worden.
Een van de grootste bewonderaars van het Maria-retabel was ... Frans Van Cauwelaert. Wanneer in 1930 de inrichters van de Tentoonstelling van Vlaamse Kunst te Antwerpen het retabel naar de sinjorenstad (of koekenstad) willen krijgen, wordt dit geweigerd door het Lombeekse kerkbestuur. Van Cauwelaert bemiddelt en onder gewapende begeleiding geraakt het retabel toch in Antwerpen.
In 1935 vindt in Ninove de huldiging van de vroegere pastoor-deken plaats. De toen 30-jarige Karel Van Cauwelaert, rijksambtenaar en neef van Frans (en tot voor kort diens kabinetssecretaris), schenkt aan de op rust zijnde priester drie houten beeldjes. Deze weigert echter het cadeau van Van Cauwelaert en stelt scherp: 'Ik aanvaard geen gestolen goederen!' Dit voorval komt aan de oren van burgemeester Motteux van Lombeek, die kan achterhalen dat het waarschijnlijk om gestolen beeldjes uit zijn kerk gaat. Hij eist dat Karel Van Cauwelaert de beeldjes teruggeeft, maar deze blijkt Oost-Indisch doof te zijn en laat de beeldjes waar ze zijn: op zijn kantoor in Brussel. Op 23 november 1935 geraakt het geduld van Motteux op en schrijft hij een brief aan de procureur-generaal van Brussel. In deze brief stelt Motteux dat hij vindt dat Karel Van Cauwelaert, op dat moment kabinetschef van minister Van Isacker, de beeldjes moet restitueren en ook zeggen hoe ze in zijn bezit kwamen.
Er wordt een onderzoek opgestart waarvan de leiding in handen is van de substituut procureur-generaal met de welluidende naam Walther Ganshof van der Meersch. Op 26 november 1935 worden de beeldjes in beslag genomen en na controle blijkt het wel degelijk om deze te gaan die in 1913 uit de kerk van O.L.V Lombeek gestolen werden. Ons land is nog maar pas min of meer bekomen van de nieuwslawine rond de diefstal van De Rechtvaardige Rechters en krijgt nu weer een fameuze persstorm over zich heen. Karel Van Cauwelaert krijgt (niet verwonderlijk) een platform in de kranten De Standaard (Frans Van Cauwelaert was mede-oprichter) en Het Laatste Nieuws (journalist Marcel de Ceulener leek in de zaak van De Rechtvaardige Rechters vaak informatie 'uit eerste hand' te krijgen). Van Cauwelaert schreeuwt zijn onschuld uit, zegt dat hij zelf burgemeester Motteux verwittigde (wat door verschillende bronnen wordt tegengesproken) en beweert dat een amateur-antiquair uit Ninove de beeldjes aantrof in een oude kast die toebehoorde aan een 'onbekende overledene'. De antiquair had ze aan Van Cauwelaert bezorgt 'ter restitutie', een taak die deze laatste dan blijkbaar niet echt ter harte had genomen ... Andere bronnen spreken dan weer van 'ter restauratie' (!). Kanttekening: in 1913 was Karel Van Cauwelaert acht jaar oud, Frans Van Cauwelaert 33.
Na de artikels die verschenen in De Standaard en Het Laatste Nieuws stopt de berichtgeving en daarmee ook blijkbaar het gevoerde onderzoek. Alles verdwijnt in de spreekwoordelijke doofpot en de beeldjes krijgen hun plaats weer in het retabel. Iedereen tevreden ... ?
Een van de bewuste houten beeldjes stelt de profeet Baruch voor. Het zogenaamde Boek Baruch telt zes hoofdstukken, waarvan het tweede (na de inleiding) getiteld is 'Belijdenis van Zonden' en het derde 'Gebed om Genade'. En een profeet is ... een visionair! ;-)
A.M.D.G.
Wesley
En wat leest een mens dan? Een mens leest eender wat, ik grasduin vooral in documenten, archieven en boeken allerhande die te maken hebben met ... (hoe kun je het raden !?) De Rechtvaardige Rechters. En zo stootte ik op een op het eerste zicht onbelangrijk fait divers, dat echter bij nadere studie serieus aan gewichtigheid wint. En wie ben ik om dat dan niet met jullie te delen ...? ;-)
We schrijven mei 1935. De Brabantse gemeente O.L.V. Lombeek staat in rep en roer! De oorzaak: verdwenen en teruggevonden houten beeldjes uit het 16e-eeuws Maria-retabel dat zich in de plaatselijke kerk bevindt. In de nacht van 10 op 11 oktober 1913 werden uit het retabel zes houten beeldjes gestolen. De kerkdeur (!) wordt 's ochtends open aangetroffen. In 1921 verdwijnen er weer een paar beeldjes en de koster van de kerk, die in 1923 zijn functie verlaat, wordt door de man in de straat aangeduid als de dief. Dit kan echter nooit bewezen worden.
Een van de grootste bewonderaars van het Maria-retabel was ... Frans Van Cauwelaert. Wanneer in 1930 de inrichters van de Tentoonstelling van Vlaamse Kunst te Antwerpen het retabel naar de sinjorenstad (of koekenstad) willen krijgen, wordt dit geweigerd door het Lombeekse kerkbestuur. Van Cauwelaert bemiddelt en onder gewapende begeleiding geraakt het retabel toch in Antwerpen.
In 1935 vindt in Ninove de huldiging van de vroegere pastoor-deken plaats. De toen 30-jarige Karel Van Cauwelaert, rijksambtenaar en neef van Frans (en tot voor kort diens kabinetssecretaris), schenkt aan de op rust zijnde priester drie houten beeldjes. Deze weigert echter het cadeau van Van Cauwelaert en stelt scherp: 'Ik aanvaard geen gestolen goederen!' Dit voorval komt aan de oren van burgemeester Motteux van Lombeek, die kan achterhalen dat het waarschijnlijk om gestolen beeldjes uit zijn kerk gaat. Hij eist dat Karel Van Cauwelaert de beeldjes teruggeeft, maar deze blijkt Oost-Indisch doof te zijn en laat de beeldjes waar ze zijn: op zijn kantoor in Brussel. Op 23 november 1935 geraakt het geduld van Motteux op en schrijft hij een brief aan de procureur-generaal van Brussel. In deze brief stelt Motteux dat hij vindt dat Karel Van Cauwelaert, op dat moment kabinetschef van minister Van Isacker, de beeldjes moet restitueren en ook zeggen hoe ze in zijn bezit kwamen.
Er wordt een onderzoek opgestart waarvan de leiding in handen is van de substituut procureur-generaal met de welluidende naam Walther Ganshof van der Meersch. Op 26 november 1935 worden de beeldjes in beslag genomen en na controle blijkt het wel degelijk om deze te gaan die in 1913 uit de kerk van O.L.V Lombeek gestolen werden. Ons land is nog maar pas min of meer bekomen van de nieuwslawine rond de diefstal van De Rechtvaardige Rechters en krijgt nu weer een fameuze persstorm over zich heen. Karel Van Cauwelaert krijgt (niet verwonderlijk) een platform in de kranten De Standaard (Frans Van Cauwelaert was mede-oprichter) en Het Laatste Nieuws (journalist Marcel de Ceulener leek in de zaak van De Rechtvaardige Rechters vaak informatie 'uit eerste hand' te krijgen). Van Cauwelaert schreeuwt zijn onschuld uit, zegt dat hij zelf burgemeester Motteux verwittigde (wat door verschillende bronnen wordt tegengesproken) en beweert dat een amateur-antiquair uit Ninove de beeldjes aantrof in een oude kast die toebehoorde aan een 'onbekende overledene'. De antiquair had ze aan Van Cauwelaert bezorgt 'ter restitutie', een taak die deze laatste dan blijkbaar niet echt ter harte had genomen ... Andere bronnen spreken dan weer van 'ter restauratie' (!). Kanttekening: in 1913 was Karel Van Cauwelaert acht jaar oud, Frans Van Cauwelaert 33.
Na de artikels die verschenen in De Standaard en Het Laatste Nieuws stopt de berichtgeving en daarmee ook blijkbaar het gevoerde onderzoek. Alles verdwijnt in de spreekwoordelijke doofpot en de beeldjes krijgen hun plaats weer in het retabel. Iedereen tevreden ... ?
Een van de bewuste houten beeldjes stelt de profeet Baruch voor. Het zogenaamde Boek Baruch telt zes hoofdstukken, waarvan het tweede (na de inleiding) getiteld is 'Belijdenis van Zonden' en het derde 'Gebed om Genade'. En een profeet is ... een visionair! ;-)
A.M.D.G.
Wesley
zondag 12 juli 2015
De Rechtvaardige Rechters: 'Toe, zeg het maar, ik zal niet boos zijn ...' (deel 3)
Alvorens zelf een exotisch vakantieparadijs op te zoeken, wil ik jullie toch nog even het (korte) relaas doen van een reisverhaal uit 1953 ...
In 1953 trokken kanunnik Gabriël Vanden Gheyn, noem hem gerust de conservator van het Lam Gods ten tijde van de diefstal van De Rechtvaardige Rechters, en Valère Goedertier, broer van Arsène Goedertier, samen naar de abdij van Orval. Na hun bezoek aan Orval (waarvan in feite niemand weet wat ze er echt uitspookten) verklaarde Valère Goedertier 'dat hij gerustgesteld was dat zijn broer Arsène onschuldig was'.
Wat vooral opmerkelijk is: ook Marie-Albert Van der Cruyssen was op dat moment aanwezig in de abdij van Orval, hoewel hij al sinds 1948 abt-op-rust was van de abdij, in een klooster in Frankrijk woonde en zich verplaatste in een rolstoel. Blijkbaar was zijn aanwezigheid toch van groot belang.Wat werd er aan Valère Goedertier gezegd of getoond in Orval dat het voor hem de ultieme geruststelling was? Goedertier stuurde achteraf zelfs een brief aan Mgr. Van Peteghem om hem te vragen aanwezig te zijn op zijn begrafenis om zo het ultieme eerherstel voor de familie Goedertier concreet vorm te laten krijgen.
Albert-Marie Van der Cruyssen werd geboren als Charles (Karel) Van der Cruyssen. Hij was een Gentse middenstander en oorlogsvrijwilliger die uiteindelijk Trappist werd en in 1936 de eerste abt van de nieuwe abdij van Orval. Hij overleed op 30 april 1955, dus niet zo heel lang na zijn ontmoeting met Vanden Gheyn en Goedertier. Het opvallende gegeven van oudere medeburgers met opmerkelijke getuigenissen en hun nakende ontmoeting met Magere Hein duikt ook nu dus weer op ... Ah ja, bijna vergeten ... ook kanunnik Vanden Gheyn blies zijn laatste adem uit in 1955. Van der Cruyssen en Frans Van Cauwelaert (ik geef het maar mee) waren ook meer dan 'goede bekenden': generatiegenoten en kopstukken van de Vlaamse beweging. Tijdens zijn legerdienst in WOI zorgde Van der Cruyssen trouwens voor een serieuze (politieke) rel door te weigeren Frans te spreken.
In het Belgie van het interbellum werd de heropleving van de abdij van Orval een soort van symbool van een bloeiend katholicisme, een wapen in de strijd tegen socialisme, communisme, esoterie en al wat de kerk als bedreigend ervoer. Zowel de politieke als de sociale katholieke structuren wierpen alles in de strijd om de heropbouw van Orval tot een goed einde te brengen. Kardinaal Van Roey steunde de onderneming, de Katholieke Partij en de Boerenbond deden wat ze konden en ook de katholieke middenstandsorganisaties overal te lande droegen een steen bij. Een van die organisaties, de 'Kring God en Vaderland', was overigens gesticht door Van der Cruyssen zelf. Het was een culturele kring die zich vooral richtte tot de hoge burgerij, artsen, advocaten en rijke handelaars. De kring opereerde binnen de overkoepelende 'Burgerkring van Gent'(Cercle Catholique), waar ook Arsène Goedertier in ronddwaalde en die gesticht was door Gerard Cooreman. Het voorzitterschap werd na diens dood overgenomen door zoon Henri. Henri Cooreman, jullie nu misschien nog een totaal onbekende, maar in het vervolg van onze queeste o zo belangrijk ...
De Kring God en Vanderland vierde trouwens op 8 en 9 april haar 40-jarig bestaan, twee dagen dus voor de diefstal van De Rechtvaardige Rechters. Ter gelegenheid van die viering was Van der Cruyssen op dat ogenblik in Gent, waar hij een paar keer samen op de foto ging met ... August De Schrijver.
Enfin ... genoeg voor vandaag! Ik ga een paar trappisten een kopje kleiner maken en vertrek dan naar het land van Sinterklaas. Tot binnen een week (of zo) voor meer mysterie en spektakel.
Nog vlug één klein fait divers alvorens jullie hasta la vista te wensen. Ik wandelde, zoals jullie weten een van mijn hobby's, onlangs rond in de buurt van de Sint-Baafskathedraal en zag er tegen de gevel van een huis een gedenkplaat voor Charles (Karel a.k.a. Albert-Marie) Van der Cruyssen. Aan dat huis stond, volgens getuigen, in de nacht van de diefstal van De Rechtvaardige Rechters een auto geparkeerd met een aantal verdachte individuen erbij die mogelijks iets te maken hadden met de diefstal. Hoe dan ook ... alles is toeval! :-)
Hasta la vista trapista !
Wesley
In 1953 trokken kanunnik Gabriël Vanden Gheyn, noem hem gerust de conservator van het Lam Gods ten tijde van de diefstal van De Rechtvaardige Rechters, en Valère Goedertier, broer van Arsène Goedertier, samen naar de abdij van Orval. Na hun bezoek aan Orval (waarvan in feite niemand weet wat ze er echt uitspookten) verklaarde Valère Goedertier 'dat hij gerustgesteld was dat zijn broer Arsène onschuldig was'.
Wat vooral opmerkelijk is: ook Marie-Albert Van der Cruyssen was op dat moment aanwezig in de abdij van Orval, hoewel hij al sinds 1948 abt-op-rust was van de abdij, in een klooster in Frankrijk woonde en zich verplaatste in een rolstoel. Blijkbaar was zijn aanwezigheid toch van groot belang.Wat werd er aan Valère Goedertier gezegd of getoond in Orval dat het voor hem de ultieme geruststelling was? Goedertier stuurde achteraf zelfs een brief aan Mgr. Van Peteghem om hem te vragen aanwezig te zijn op zijn begrafenis om zo het ultieme eerherstel voor de familie Goedertier concreet vorm te laten krijgen.
Albert-Marie Van der Cruyssen werd geboren als Charles (Karel) Van der Cruyssen. Hij was een Gentse middenstander en oorlogsvrijwilliger die uiteindelijk Trappist werd en in 1936 de eerste abt van de nieuwe abdij van Orval. Hij overleed op 30 april 1955, dus niet zo heel lang na zijn ontmoeting met Vanden Gheyn en Goedertier. Het opvallende gegeven van oudere medeburgers met opmerkelijke getuigenissen en hun nakende ontmoeting met Magere Hein duikt ook nu dus weer op ... Ah ja, bijna vergeten ... ook kanunnik Vanden Gheyn blies zijn laatste adem uit in 1955. Van der Cruyssen en Frans Van Cauwelaert (ik geef het maar mee) waren ook meer dan 'goede bekenden': generatiegenoten en kopstukken van de Vlaamse beweging. Tijdens zijn legerdienst in WOI zorgde Van der Cruyssen trouwens voor een serieuze (politieke) rel door te weigeren Frans te spreken.
In het Belgie van het interbellum werd de heropleving van de abdij van Orval een soort van symbool van een bloeiend katholicisme, een wapen in de strijd tegen socialisme, communisme, esoterie en al wat de kerk als bedreigend ervoer. Zowel de politieke als de sociale katholieke structuren wierpen alles in de strijd om de heropbouw van Orval tot een goed einde te brengen. Kardinaal Van Roey steunde de onderneming, de Katholieke Partij en de Boerenbond deden wat ze konden en ook de katholieke middenstandsorganisaties overal te lande droegen een steen bij. Een van die organisaties, de 'Kring God en Vaderland', was overigens gesticht door Van der Cruyssen zelf. Het was een culturele kring die zich vooral richtte tot de hoge burgerij, artsen, advocaten en rijke handelaars. De kring opereerde binnen de overkoepelende 'Burgerkring van Gent'(Cercle Catholique), waar ook Arsène Goedertier in ronddwaalde en die gesticht was door Gerard Cooreman. Het voorzitterschap werd na diens dood overgenomen door zoon Henri. Henri Cooreman, jullie nu misschien nog een totaal onbekende, maar in het vervolg van onze queeste o zo belangrijk ...
De Kring God en Vanderland vierde trouwens op 8 en 9 april haar 40-jarig bestaan, twee dagen dus voor de diefstal van De Rechtvaardige Rechters. Ter gelegenheid van die viering was Van der Cruyssen op dat ogenblik in Gent, waar hij een paar keer samen op de foto ging met ... August De Schrijver.
Enfin ... genoeg voor vandaag! Ik ga een paar trappisten een kopje kleiner maken en vertrek dan naar het land van Sinterklaas. Tot binnen een week (of zo) voor meer mysterie en spektakel.
Nog vlug één klein fait divers alvorens jullie hasta la vista te wensen. Ik wandelde, zoals jullie weten een van mijn hobby's, onlangs rond in de buurt van de Sint-Baafskathedraal en zag er tegen de gevel van een huis een gedenkplaat voor Charles (Karel a.k.a. Albert-Marie) Van der Cruyssen. Aan dat huis stond, volgens getuigen, in de nacht van de diefstal van De Rechtvaardige Rechters een auto geparkeerd met een aantal verdachte individuen erbij die mogelijks iets te maken hadden met de diefstal. Hoe dan ook ... alles is toeval! :-)
Hasta la vista trapista !
Wesley
donderdag 9 juli 2015
De Rechtvaardige Rechters: 'Toe, zeg het maar, ik zal niet boos zijn ...' (deel 2)
We hadden dus al de twee 'boodschappers' in 2012, De Ridder anderhalf jaar later, Bosselaers en Huyghebaert een tweetal weken geleden en nu is het dan de beurt aan Christiana De Geest (wat een toepasselijke achternaam!). De 91-jarige De Geest is de nicht van wijlen (haar nonkel) kanunnik Kamiel Van Ongeval, geen onbekende naam in de zaak van de Rechtvaardige Rechters. Vooraleer verder te gaan, wil ik een op het eerste zicht misschien ridicule, maar tegelijk hoogst interessante kanttekening maken. Alle personen die sinds 2012 met tot de verbeelding sprekende getuigenissen naar buiten kwamen, zijn medeburgers op leeftijd die (dit met tonnen respect geschreven) weldra Magere Hein op bezoek krijgen.
Maar we hadden het dus over De Geest en haar nonkel, Kamiel Van Ongeval, wiens jongere broer pastoor-deken was in Wetteren op het moment dat Arsène Goedertier er koster was. De Geest beweert dat de diefstal van De Rechtvaardigde Rechters door meerdere personen werd uitgevoerd en dat Kamiel Van Ongeval het brein erachter was. Het was informatie die ze destijds vernam van haar ouders, maar helaas (hoe vreemd toch!) vertelden ze er niet bij wie de andere betrokkenen waren. Al vele jaren geleden werd er een verband gelegd tussen Van Ongeval en de diefstal van het paneel. De kanunnik haalde geld op bij de katholieke Gentenaren om 'de goede werking van het bisdom' te sponsoren. Door verkeerde beleggingen en de bankencrisis eind jaren '30 (dit was alleszins de officiële uitleg) ging al dat geld in rook op. Kamiel Van Ongeval zou daarna getransformeerd zijn in een soort van Robin Hood die De Rechtvaardige Rechters stal om druk te zetten op het bisdom en zo geld los te weken om de gedupeerden terug te betalen.
Christiana De Geest beweert tenslotte dat haar nonkel al zijn geld van de bank heeft gehaald en het tot de laatste cent aan 'de arme mensen' heeft gegeven. Nochtans blijkt uit officiële documenten dat Van Ongeval bij zijn overlijden een kapitaal bezat van ongeveer 7 miljoen Belgische franken. De beste man had dus blijkbaar toch nog een appeltje voor de dorst voor zichzelf gehouden ...
Zoals eerder gezegd, is Kamiel Van Ongeval geen onbekende naam in het mysterie rond De Rechtvaardige Rechters. Om de draad niet kwijt te raken op onze reis naar het Gents-Antwerpse Walhalla, is het misschien goed om even kort de theorie (die echt wel een aantal stevige 'believers' kent) over de betrokkenheid van Van Ongeval uit de doeken te doen. Kamiel Van Ongeval (1865-1948) was ten tijde van de diefstal een gepensioneerde priester / kanunnik die directeur was van een bejaardentehuis op de Gentse Sint-Antoniuskaai. Zoals uit een reconstructie in de Sint-Baafskathedraal bleek, kon de diefstal niet door één persoon uitgevoerd zijn en Van Ongeval moet dan ook hulp hebben gekregen van anderen: in dit geval Polydor Priem alias 'De Dikke' en waarschijnlijk ook zijn broer, Gustave Van Ongeval. Priem werd tijdens de nacht van de diefstal in de buurt van de kathedraal gezien en via Gustave Van Ongeval komen we uit bij niemand minder dan Arsène Goedertier ...
Arsène hoeft natuurlijk weinig voorstelling: wisselagent, koster, prominent figuur in Wetteren, kind aan huis bij het Gentse bisdom, volgens sommigen het grote brein achter de diefstal en volgens anderen de perfecte 'scapegoat'. Bovendien kon hij op veel bijval rekenen, hoewel ze dat nooit met zo veel woorden gezegd wilden hebben, van prominente figuren zoals August De Schryver en Frans Van Cauwelaert. Goedertier stond immers bekend om zijn vernieuwende politieke ideeën waarmee hij de katholieke Vlaamsgezinden op zijn hand kreeg. De diefstal en de drijfveren erachter kwamen waarschijnlijk aan zijn oren via Gustave Van Ongeval, die pastoor-deken was van de Sint-Gertrudiskerk in Wetteren waar Goedertier koster was. Goedertier zou de zaak tot een goed einde hebben willen brengen door te bemiddelen tussen de daders en het bisdom. Fere libenter homines id quot volunt credunt ...
De mogelijke beweegredenen van Kamiel Van Ongeval brengen ons wel een (serieuze) stap dichter bij (daar zijn we weer, excuus ...) het Gents-Antwerpse Walhalla. Kamiel Van Ongeval zamelde geld in bij Gentse katholieken (maar ook buiten de stadsgrenzen) om, zoals eerder gezegd, de goede werking van het bisdom te sponsoren. Dit geld werd echter 'verspeeld' door Arthur De Meester (1862-1934 (!) ), een priester uit het Waasland die de secretaris was van het bisdom Gent. De Meester zou met het ingezamelde geld aandelen gekocht hebben van o.a. de Bank van de Arbeid, de socialistische (!) bank die in maart 1934, kort voor de diefstal dus, op de fles ging. Kamiel Van Ongeval werd daarna dus de Robin Hood waarvan hier hoger al sprake.
Vooraleer iedereen de tijd te gunnen om al deze theorieën, stoute beweringen en naakte feiten rustig te laten bezinken, wil ik jullie toch eerst nog even vertellen over die dag dat ik een wandeling maakte (dat is nu eenmaal een van mijn hobby's ...) op het kerkhof van Belsele. Midden op het kerkhof van Belsele bots ik me daar op een gigantisch familiegraf, omringd door fluo geraniums en 'bereden' door een grote stenen Jezusfiguur. De linkerkant ( of rechts als je erin rust) wordt ingepalmd door de families Stevens, Bocklandt en De Meester (waaronder onze Arthur) en de rechterkant wordt ingenomen door de families Scheerens en Van Kerchove, waaronder Maria Scheerders, de echtgenote van ... August (Edmond) De Schryver, die zelf ook in de grafkelder een laatste rustplaats heeft gekregen. Gelukkig was er vlak bij het graf een bankje waar ik even kon op gaan zitten! Iemand als eens in dat graf geloerd ... ?
Tot snel, voor meer mysterie en spektakel !!!
Wesley
Maar we hadden het dus over De Geest en haar nonkel, Kamiel Van Ongeval, wiens jongere broer pastoor-deken was in Wetteren op het moment dat Arsène Goedertier er koster was. De Geest beweert dat de diefstal van De Rechtvaardigde Rechters door meerdere personen werd uitgevoerd en dat Kamiel Van Ongeval het brein erachter was. Het was informatie die ze destijds vernam van haar ouders, maar helaas (hoe vreemd toch!) vertelden ze er niet bij wie de andere betrokkenen waren. Al vele jaren geleden werd er een verband gelegd tussen Van Ongeval en de diefstal van het paneel. De kanunnik haalde geld op bij de katholieke Gentenaren om 'de goede werking van het bisdom' te sponsoren. Door verkeerde beleggingen en de bankencrisis eind jaren '30 (dit was alleszins de officiële uitleg) ging al dat geld in rook op. Kamiel Van Ongeval zou daarna getransformeerd zijn in een soort van Robin Hood die De Rechtvaardige Rechters stal om druk te zetten op het bisdom en zo geld los te weken om de gedupeerden terug te betalen.
Christiana De Geest beweert tenslotte dat haar nonkel al zijn geld van de bank heeft gehaald en het tot de laatste cent aan 'de arme mensen' heeft gegeven. Nochtans blijkt uit officiële documenten dat Van Ongeval bij zijn overlijden een kapitaal bezat van ongeveer 7 miljoen Belgische franken. De beste man had dus blijkbaar toch nog een appeltje voor de dorst voor zichzelf gehouden ...
Zoals eerder gezegd, is Kamiel Van Ongeval geen onbekende naam in het mysterie rond De Rechtvaardige Rechters. Om de draad niet kwijt te raken op onze reis naar het Gents-Antwerpse Walhalla, is het misschien goed om even kort de theorie (die echt wel een aantal stevige 'believers' kent) over de betrokkenheid van Van Ongeval uit de doeken te doen. Kamiel Van Ongeval (1865-1948) was ten tijde van de diefstal een gepensioneerde priester / kanunnik die directeur was van een bejaardentehuis op de Gentse Sint-Antoniuskaai. Zoals uit een reconstructie in de Sint-Baafskathedraal bleek, kon de diefstal niet door één persoon uitgevoerd zijn en Van Ongeval moet dan ook hulp hebben gekregen van anderen: in dit geval Polydor Priem alias 'De Dikke' en waarschijnlijk ook zijn broer, Gustave Van Ongeval. Priem werd tijdens de nacht van de diefstal in de buurt van de kathedraal gezien en via Gustave Van Ongeval komen we uit bij niemand minder dan Arsène Goedertier ...
Arsène hoeft natuurlijk weinig voorstelling: wisselagent, koster, prominent figuur in Wetteren, kind aan huis bij het Gentse bisdom, volgens sommigen het grote brein achter de diefstal en volgens anderen de perfecte 'scapegoat'. Bovendien kon hij op veel bijval rekenen, hoewel ze dat nooit met zo veel woorden gezegd wilden hebben, van prominente figuren zoals August De Schryver en Frans Van Cauwelaert. Goedertier stond immers bekend om zijn vernieuwende politieke ideeën waarmee hij de katholieke Vlaamsgezinden op zijn hand kreeg. De diefstal en de drijfveren erachter kwamen waarschijnlijk aan zijn oren via Gustave Van Ongeval, die pastoor-deken was van de Sint-Gertrudiskerk in Wetteren waar Goedertier koster was. Goedertier zou de zaak tot een goed einde hebben willen brengen door te bemiddelen tussen de daders en het bisdom. Fere libenter homines id quot volunt credunt ...
De mogelijke beweegredenen van Kamiel Van Ongeval brengen ons wel een (serieuze) stap dichter bij (daar zijn we weer, excuus ...) het Gents-Antwerpse Walhalla. Kamiel Van Ongeval zamelde geld in bij Gentse katholieken (maar ook buiten de stadsgrenzen) om, zoals eerder gezegd, de goede werking van het bisdom te sponsoren. Dit geld werd echter 'verspeeld' door Arthur De Meester (1862-1934 (!) ), een priester uit het Waasland die de secretaris was van het bisdom Gent. De Meester zou met het ingezamelde geld aandelen gekocht hebben van o.a. de Bank van de Arbeid, de socialistische (!) bank die in maart 1934, kort voor de diefstal dus, op de fles ging. Kamiel Van Ongeval werd daarna dus de Robin Hood waarvan hier hoger al sprake.
Vooraleer iedereen de tijd te gunnen om al deze theorieën, stoute beweringen en naakte feiten rustig te laten bezinken, wil ik jullie toch eerst nog even vertellen over die dag dat ik een wandeling maakte (dat is nu eenmaal een van mijn hobby's ...) op het kerkhof van Belsele. Midden op het kerkhof van Belsele bots ik me daar op een gigantisch familiegraf, omringd door fluo geraniums en 'bereden' door een grote stenen Jezusfiguur. De linkerkant ( of rechts als je erin rust) wordt ingepalmd door de families Stevens, Bocklandt en De Meester (waaronder onze Arthur) en de rechterkant wordt ingenomen door de families Scheerens en Van Kerchove, waaronder Maria Scheerders, de echtgenote van ... August (Edmond) De Schryver, die zelf ook in de grafkelder een laatste rustplaats heeft gekregen. Gelukkig was er vlak bij het graf een bankje waar ik even kon op gaan zitten! Iemand als eens in dat graf geloerd ... ?
Tot snel, voor meer mysterie en spektakel !!!
Wesley
maandag 6 juli 2015
De Rechtvaardige Rechters: 'Toe, zeg het maar, ik zal niet boos zijn ...' (deel 1)
In mijn boek over de diefstal van de Rechtvaardige Rechters gaf ik het al aan: vergeleken met dit mysterie is het monster van Loch Ness een lachertje! Ok, toegegeven, net als Nessie duiken de Rechters om de zo veel tijd weer eens op (figuurlijk dan), maar het paneel heeft tenminste bestaan, en bestaat waarschijnlijk nog, een eer die Nessie (officieel) nog niet te beurt valt. Bovendien spelen er in het enigma rond de Rechtvaardige Rechters 'duistere krachten' en verborgen agenda's waar ons armzielig Schots monster alleen maar kan van dromen.
De laatste tijd is het weer van dat: de Rechters zijn 'hotter' dan ooit, wat niet alleen met de exotische temperaturen te maken heeft. Er is doorheen de jaren al heel wat gezegd en geschreven over de diefstal (lees er mijn boek maar even op na), veel zever ook, maar de laatste jaren / maanden wijst alles verdacht veel in één richting: die van een vooraanstaande Gentse familie. Het lijkt erop dat hierbij de familienamen De Schryver, Storme en, bij Antwerpse uitbreiding, Van Cauwelaert een hete patat zijn die velen even in de mond hebben, maar hem dan weer vlug uitspuwen en daarbij iets onverstaanbaars brabbelen. Dictum sapienti sat est ...
Even alles op een keurig rijtje zodat iedereen nog het bos door de bomen ziet:
Het begon allemaal in 2012, toen De Standaard met een nieuw spoor op de proppen kwam in de zoektocht naar de Rechtvaardige Rechters. Een 'hoogbejaarde tussenpersoon' nam contact op met het bisdom Gent en beweerde dat hij was uitgestuurd door 'een familie' die het paneel in een nalatenschap had aangetroffen. De familie in kwestie wilde discreet handelen en het paneel anoniem retourneren. En het zou snel gaan volgens de tussenpersoon! Hij beweerde dat binnen de maand het gestolen paneel weer in het Lam Gods zou hangen. Er gebeurde echter niets en plotseling bood zich een tweede tussenpersoon aan bij het bisdom Gent. Deze beweerde dat er in de familie onenigheid was ontstaan over de restitutie van de Rechtvaardige Rechters. Bepaalde familieleden vreesden dat de goede familienaam volledig verloren zou gaan en gingen niet akkoord met de teruggave. Beide boodschappers noemden de familie in kwestie ook bij naam: De Schryver. Dit was niet meteen een verrassing omdat de bekende christendemocratische politicus August De Schryver al veel eerder in de zaak werd genoemd.
Anderhalf jaar na deze feiten was het aan Paul De Ridder, historicus van de Koninklijke Bibliotheek en Brussels parlementslid, om zijn zegje te doen. Hij bevestigde aan de VRT min of meer het verhaal van de twee anonieme boodschappers uit 2012 en stelde dat de schrik er goed inzat bij de erfgenamen van August De Schryver. De Ridder had die informatie van Robert Senelle, een bekende grondwetexpert, die in 2013 overleed. Senelle bemiddelde naar eigen zeggen bij de familie om het paneel anoniem terug te geven, maar zonder resultaat. Eind 2013 stapte De Ridder met zijn verhaal naar het Gentse parket, dat een gerechtelijk onderzoek opende. Verschillende mensen werden verhoord, helaas zonder enig resultaat.
And the show must go on! Nog geen twee weken geleden beweerde Jan Bosselaers, een 93-jarig gewezen directielid van de Kredietbank, in Het Journaal op VRT dat er in de tweede helft van de jaren '80 mislukte onderhandelingen waren over de teruggave van de Rechtvaardige Rechters. Bosselaers zei dat er 'een aanbod' kwam toen Jan Huyghebaert de leiding had over de toenmalige Kredietbank. Er werd blijkbaar contact gelegd door een familie, via bemiddeling van een advocaat, om het schilderij terug te bezorgen. Een nieuw element in deze versie is wel dat er een betaling van 20 miljoen Belgische frank (500.000 euro) tegenover stond. Het directiecomité van de Kredietbank was er niet meteen happig op om dit te doen omdat men vreesde te kunnen beschuldigd worden van heling. Er ging wat tijd overheen en uiteindelijk trok 'de tegenpartij' zich terug 'omdat ze schrik had gekregen'. Jan Huyghebaert wilde zelf geen interview geven, maar bevestigde grotendeels het verhaal van Bosselaers.
Vlak na de getuigenis van Bosselaers kwam aan het licht dat de politie een tijdje eerder huiszoekingen had uitgevoerd bij een Gentse familie en dit in het kader van het onderzoek naar de diefstal van de Rechtvaardige Rechters. Er werd blijkbaar in alle discretie een huis uitgekamd dat toebehoort aan familie van de Gentse hoogleraar, advocaat en politicus Matthias Storme, kleinzoon van August De Schryver. Het parket wilde geen verdere informatie over de huiszoeking kwijt en bevestigde dus ook niet of het om verre of nabije familie van Storme ging. Storme zelf noemde de 'insinuaties' krankzinnig en stelde dat ze enkel gebaseerd zijn op anonieme getuigenissen. Pikant detail: Marcel Storme, de vader van Matthias Storme en ook advocaat, bewoog zich eind jaren '80 regelmatig in de kringen waar ook 'sterke mannen' van de Kredietbank, zoals Bosselaers en Huyghebaert, zich ophielden. En werd er toen volgens Bosselaers niet door bemiddeling van een advocaat onderhandeld over de teruggave van het paneel ...?
Enkele dagen geleden besloot een 91-jarige bejaarde dame om ook haar duit in het zakje te doen. Het gaat hem om de nicht van wijlen kanunnik Kamiel Van Ongeval, geen onbekende in de zaak van de Rechtvaardige Rechters. Maar binnenkort meer over hem (en al die vooraanstaande families ;-) ) ...
Trouwens, weet je wat de naam was van de dienstmeid van Van Ongeval? Alice Marie De Groot (afgekort, ik zeg wel degelijk afgekort, AMDG) Rings a bell ... ??? ;-)
Tot een dezer voor meer mysterie en spektakel !!!
Wesley
De laatste tijd is het weer van dat: de Rechters zijn 'hotter' dan ooit, wat niet alleen met de exotische temperaturen te maken heeft. Er is doorheen de jaren al heel wat gezegd en geschreven over de diefstal (lees er mijn boek maar even op na), veel zever ook, maar de laatste jaren / maanden wijst alles verdacht veel in één richting: die van een vooraanstaande Gentse familie. Het lijkt erop dat hierbij de familienamen De Schryver, Storme en, bij Antwerpse uitbreiding, Van Cauwelaert een hete patat zijn die velen even in de mond hebben, maar hem dan weer vlug uitspuwen en daarbij iets onverstaanbaars brabbelen. Dictum sapienti sat est ...
Even alles op een keurig rijtje zodat iedereen nog het bos door de bomen ziet:
Het begon allemaal in 2012, toen De Standaard met een nieuw spoor op de proppen kwam in de zoektocht naar de Rechtvaardige Rechters. Een 'hoogbejaarde tussenpersoon' nam contact op met het bisdom Gent en beweerde dat hij was uitgestuurd door 'een familie' die het paneel in een nalatenschap had aangetroffen. De familie in kwestie wilde discreet handelen en het paneel anoniem retourneren. En het zou snel gaan volgens de tussenpersoon! Hij beweerde dat binnen de maand het gestolen paneel weer in het Lam Gods zou hangen. Er gebeurde echter niets en plotseling bood zich een tweede tussenpersoon aan bij het bisdom Gent. Deze beweerde dat er in de familie onenigheid was ontstaan over de restitutie van de Rechtvaardige Rechters. Bepaalde familieleden vreesden dat de goede familienaam volledig verloren zou gaan en gingen niet akkoord met de teruggave. Beide boodschappers noemden de familie in kwestie ook bij naam: De Schryver. Dit was niet meteen een verrassing omdat de bekende christendemocratische politicus August De Schryver al veel eerder in de zaak werd genoemd.
Anderhalf jaar na deze feiten was het aan Paul De Ridder, historicus van de Koninklijke Bibliotheek en Brussels parlementslid, om zijn zegje te doen. Hij bevestigde aan de VRT min of meer het verhaal van de twee anonieme boodschappers uit 2012 en stelde dat de schrik er goed inzat bij de erfgenamen van August De Schryver. De Ridder had die informatie van Robert Senelle, een bekende grondwetexpert, die in 2013 overleed. Senelle bemiddelde naar eigen zeggen bij de familie om het paneel anoniem terug te geven, maar zonder resultaat. Eind 2013 stapte De Ridder met zijn verhaal naar het Gentse parket, dat een gerechtelijk onderzoek opende. Verschillende mensen werden verhoord, helaas zonder enig resultaat.
And the show must go on! Nog geen twee weken geleden beweerde Jan Bosselaers, een 93-jarig gewezen directielid van de Kredietbank, in Het Journaal op VRT dat er in de tweede helft van de jaren '80 mislukte onderhandelingen waren over de teruggave van de Rechtvaardige Rechters. Bosselaers zei dat er 'een aanbod' kwam toen Jan Huyghebaert de leiding had over de toenmalige Kredietbank. Er werd blijkbaar contact gelegd door een familie, via bemiddeling van een advocaat, om het schilderij terug te bezorgen. Een nieuw element in deze versie is wel dat er een betaling van 20 miljoen Belgische frank (500.000 euro) tegenover stond. Het directiecomité van de Kredietbank was er niet meteen happig op om dit te doen omdat men vreesde te kunnen beschuldigd worden van heling. Er ging wat tijd overheen en uiteindelijk trok 'de tegenpartij' zich terug 'omdat ze schrik had gekregen'. Jan Huyghebaert wilde zelf geen interview geven, maar bevestigde grotendeels het verhaal van Bosselaers.
Vlak na de getuigenis van Bosselaers kwam aan het licht dat de politie een tijdje eerder huiszoekingen had uitgevoerd bij een Gentse familie en dit in het kader van het onderzoek naar de diefstal van de Rechtvaardige Rechters. Er werd blijkbaar in alle discretie een huis uitgekamd dat toebehoort aan familie van de Gentse hoogleraar, advocaat en politicus Matthias Storme, kleinzoon van August De Schryver. Het parket wilde geen verdere informatie over de huiszoeking kwijt en bevestigde dus ook niet of het om verre of nabije familie van Storme ging. Storme zelf noemde de 'insinuaties' krankzinnig en stelde dat ze enkel gebaseerd zijn op anonieme getuigenissen. Pikant detail: Marcel Storme, de vader van Matthias Storme en ook advocaat, bewoog zich eind jaren '80 regelmatig in de kringen waar ook 'sterke mannen' van de Kredietbank, zoals Bosselaers en Huyghebaert, zich ophielden. En werd er toen volgens Bosselaers niet door bemiddeling van een advocaat onderhandeld over de teruggave van het paneel ...?
Enkele dagen geleden besloot een 91-jarige bejaarde dame om ook haar duit in het zakje te doen. Het gaat hem om de nicht van wijlen kanunnik Kamiel Van Ongeval, geen onbekende in de zaak van de Rechtvaardige Rechters. Maar binnenkort meer over hem (en al die vooraanstaande families ;-) ) ...
Trouwens, weet je wat de naam was van de dienstmeid van Van Ongeval? Alice Marie De Groot (afgekort, ik zeg wel degelijk afgekort, AMDG) Rings a bell ... ??? ;-)
Tot een dezer voor meer mysterie en spektakel !!!
Wesley
Abonneren op:
Posts (Atom)